ว่านพญามือเหล็ก

หรือเรียกว่าขมิ้นด่าง เป็นว่านสิริมงคล เป็นว่านป้องกันอันตรายต่างๆ    
และยังเชื่อว่าเป็นว่านที่สามารถป้องกันภูติผีปีศาจต่างๆ ไม่ให้เข้ามาทำร้ายคนในบ้านได้    
สมชื่อ พญามือเหล็ก    
   
สรรพคุณ : ของว่านพญามือเหล็กซึ่งเป็นที่รู้จักกันดี คือ บรรเทาอาการปวดเมื่อย ว่านพญามือเหล็ก เอามาแก้อาการปวดเมื่อยกล้ามเนื้อ เส้นเอ็น ได้อย่างชะงัดนัก    
   
ว่านพญามือเหล็กรักษาอัมพาต ท่านเอาหัวของว่านชนิดนี้มาสดๆ ล้างน้ำสะอาด เอามาโขลกให้ละเอียด แล้วเอามาคลุกเคล้าผสมผสานกับเหล้าขาวพอสมควร จากนั้นเอาไปพอกบริเวณที่เกิดอาการ ตัวยาสมุนไพรที่มีอยู่ในเนื้อว่าน นี้จะแล่นซึมซาบเข้าไปในเนื้อเยื้อในเซลล์ใต้ผิวหนัง เป็นการช่วยบำบัดอาการที่เกิดขึ้นให้บรรเทาและคืนสู๋สภาพปกติดีกว่าการนวดด้วยมือตามปกติธรรมดา สมควรเอามาบริกรรมด้วยคาถาที่แนะนำเอาไว้เสียก่อน    
   
คาถานั้นคือ พุธทธังรักษา ธัมมังรักษา สังฆังรักษา ตำราว่านโบราณระบุเอาไว้ด้วยว่าควรบริกรรมไปเรือย ๆ ตั่ง จิตมั่นคง แน่วแน่ เพ่งลงไปที่แขน ขา หรือตามบริเวณที่เกิดอาการในระหว่างที่พอกทาหรือนวดด้วยยานี้ เพื่อความขลังของว่านที่มีอยู๋ให้เกิดผลยิ่งขึ้น    
   
ลักษณะของว่านพญามือเหล็ก :    
ต้นของวานพญามือเหล็กนี้คล้ายกับไพลนั้นเอง ใบคล้ายๆใบขมิ้น สีเขียวสด แต่กาบใบที่โค่นต้นจะเป็นสีแดงคล่ำ ครีบใบ /๒ ข้างจะมีเส้นสีขาวปรากฎอยู๋ชัดเจน หัวของว่านนี้คล้ายๆ กับหัวไพล เนื้อในสีเหลือง รส ร้อนแรงทีเดียว    
   
ที่มา : ตำราเภสัชศาสตร์แผนไทย , คู่มือว่านสมุนไพรไทย