ปีบ (Indian cork tree)

บ้านสวน การ์เด้น | บางแพ ราชบุรี
ปีบยูนนาน เรียกอีกชื่อหนึ่งว่า ปีบไหหนาน มีชื่อทางวิทยาศาสตร์ว่า Radermachera Sinica ชื่อสามัญ China doll, Serpent tree อยู่ในวงศ์ BIGNONIACEAE
ไม้ดอกยืนต้นนี้ ฟังชื่อก็สันนิษฐานว่าเป็นดอกไม้มาจากประเทศจีน ที่ที่มีอากาศหนาว แต่แท้จริงแล้ว ต้นปีบนี้ขึ้นในเมืองที่มีอากาศร้อนเช่นประเทศไทยก็ได้ โดยเฉพาะลักษณะดอกใบ และกลิ่นหอมเป็นไทยๆ คือหอมแบบเครื่องร่ำของไทย หอมมาก หอมทั้งวัน ตั้งแต่เช้ามืดจนเย็นค่ำ
ปีบยูนาน เป็นไม้ยืนต้นขนาดกลาง พอ ๆ กับต้นแก้วของไทย มีใบเขียวเป็นมัน เช่นเดียวกับใบแก้วแต่ใหญ่กว่า ออกดอกเป็นช่อที่ยอด ดอกตูม มีลักษณะกลม เรียว อวบ มีขั้วดอกคล้ายดอกแคตูม แต่ละช่อดอกมีดอกแก่อ่อนลดหลั่นกัน ดอกใดออกก่อนก็บานก่อน พร้อมขจรขจายกลิ่นหอม ดังกลิ่นอบร่ำ หอมละมุนไปตามสายลม
ปีบยูนนานออกดอกทั้งปี เป็นพืชชอบแดด เจริญเติบโตเร็ว ดูแลง่าย เช้ามืดเริ่มบานชวนแมลงไต่ตอม ช่วยเสริมให้บรรยากาศยามเช้าสดชื่นยิ่งขึ้น
ดอกปีบยูนนาน มีสีชมพูอ่อน ลักษณะดอกเป็นกรวยกระพุ้ง มีกลีบ ๕ กลีบ เนื้อกลีบนุ่ม บาง ยับย่น เป็นเช่นนี้ทุกดอก ภายในโพรงดอกเป็นสีเหลืองทองเรื่อระบายเป็นขีด ๆ มาถึงโคนกลีบเป็นรัศมี นอกจากนี้ ยังมีเกสรสีเหลืองเป็นเส้นขดอยู่ในโพรงดอก ยิ่งทำให้ปีบยูนนานสวยสะดุดตายิ่งขึ้น ส่วนดอกตูมที่คล้ายดอกแคตูมนั้น เป็นสีชมพูจัดที่ปลายดอก ดังกับแต้มด้วยสีชมพู ดูเปล่งปลั่ง แปลกตา น่ามอง
คนไทยรุ่นเก่าไม่ค่อยคุ้นเคยกับดอกไม้นี้ เนื่องด้วยไม่เคยเห็นมาก่อน แต่ความสวยงาม ความหอมกลิ่นไทยๆ ทำให้พอใจยินดีรับเข้ากลุ่มดอกไม้หอมที่มีประโยชน์ นอกจากนี้ ยังมีสัณฐานคล้ายดอกแก้วมากกว่าดอกปีบ ลักษณะยับย่นของกลีบนั้นคล้ายกลีบชมพูพันธ์ทิพย์ด้วย แต่แตกต่างที่ชมพูพันธ์ทิพย์ต้นใหญ่ ดอกดก เป็นสีชมพูทั้งต้น แต่ปีบยูนนาน ต้นเล็ก ใบเขียว ดอกน้อยกว่า และก็หอมละมุน จรุงใจ
การขยายพันธุ์ โดยการตอนกิ่ง และเหมาะแก่การปลูกประดับรอบรั้วบ้าน เป็นไม้หอมที่งามเย็นตาเย็นใจ กลิ่นหอมฟุ้งทั้งบ้าน ช่วยสร้างบรรยากาศที่ดีให้ครอบครัวอยู่เย็นเป็นสุข

บ้านสวน การ์เด้น | บางแพ ราชบุรี
ปีบ ภาษาอังกฤษ Cork Tree, Indian Cork ปีบ ชื่อวิทยาศาสตร์ Millingtonia hortensis L.f. จัดอยู่ในวงศ์ BIGNONIACEAE เช่นเดียวกับปีบทอง แคหางค่าง แคทะเล แคนา แคแสด แคหัวหมู น้ำเต้าต้น เพกา รุ่งอรุณ และไส้กรอกแอฟริกา
ต้นปีบ มีชื่อท้องถิ่นอื่นๆ เช่น เต็กตองโพ่ (กะเหรี่ยง-กาญจนบุรี), กาซะลอง กาสะลอง กาดสะลอง กาสะลองคำ (ภาคเหนือ), ปีบ ก้องกลางดง (ภาคกลาง) กางของ (ภาคอีสาน) เป็นต้น โดยต้นปีบเป็นพันธุ์ไม้พื้นเมืองของพม่าและไทย ที่ขึ้นกระจัดกระจายอยู่ทั่วไปตามป่าเบญจพรรณและป่าดิบแล้งทางภาคเหนือ ภาคตะวันตก และทางภาควันออกเฉียงเหนือ
ลักษณะของปีบ
ต้นปีบ เป็นไม้ยืนต้นขนาดเล็กถึงขนาดกลาง ลำต้นตรง มีความสูงประมาณ 5-10 เมตร เปลือกต้นเป็นสีเทาเข้มแตกเป็นร่องลึก มีช่องอากาศ รากเกิดเป็นหน่อเจริญเป็นต้นใหม่ได้ โดยขยายพันธุ์ด้วยวิธีการนำเมล็ดมาเพาะ หรือใช้ต้นอ่อนที่เกิดจากรากรอบๆของต้นแม่ นำมาตัดเป็นท่อนสั้นๆ แล้วนำมาปักชำในกระบะกรวยที่ผสมด้วยขี้เถ้าแกลบก็ได้
ใบปีบ ลักษณะของใบเป็นใบประกอบแบบขนนก 3 ชั้น มีความกว้างประมาณ 13-20 เซนติเมตร และยาวประมาณ 16-26 เซนติเมตร ก้านใบยาว 3.5-6 เซนติเมตร ที่ตัวใบจะประกอบไปด้วยแกนกลางยาวประมาณ 13-19 เซนติเมตร มีใบย่อย 4-6 คู่ กว้างประมาณ 2.5-3 เซนติเมตรและยาวประมาณ 4-5 เซนติเมตร ลักษณะใบมีรูปร่างคล้ายรูปหอกแกมรูปไข่ ปลายใบเรียวแหลม ฐานใบเป็นรูปลิ่ม ขอบใบหยักเป็นซี่หยาบๆ เนื้อใบเกลี้ยงบางคล้ายกับกระดาษ
ดอกปีบ ลักษณะออกดอกเป็นช่อกระจุกแยกแขนง มีความยาวประมาณ 10-25 เซนติเมตร ดอกย่อยจะประกอบไปด้วย กลีบเลี้ยงสีเขียว ดอกมีกลิ่นหอม มีความกว้างประมาณ 0.5 เซนติเมตรและยาวประมาณ 6-10 เซนติเมตร เชื่อมกันเป็นหลอดปากแตร แยกออกเป็น 5 แฉก 3 แฉกรูปขอบขนาน 2 แฉกล่างค่อนข้างแหลม มีเกสรตัวผู้จำนวน 4 อัน สองคู่จะยาวไม่เท่ากัน และมีเกสรตัวเมียจำนวน 1 อัน อยู่เหนือวงกลีบ โดยดอกปีบจะออกดอกในช่วงเดือนพฤศจิกายนถึงเดือนพฤษภาคม
ผลปีบ ลักษณะเป็นผลแห้งแตก ผลแบนยาวขอบขนาน มีเนื้อและเมล็ดจำนวนมาก เป็นแผ่นบางมีปีก
นอกจากนี้ ต้นปีบยังเป็นสมุนไพรที่ในตำราไทยนำมาใช้ในการรักษาอาการและโรคต่างๆ ได้หลายชนิด โดยส่วนที่นำมาใช้ก็เป็นยาก็ได้แก่ ราก ดอก และใบ
สรรพคุณของปีบ
1. สรรพคุณดอกปีบช่วยบำรุงกำลัง (ดอก)
2. ช่วยบำรุงโลหิต (ดอก)
3. สรรพคุณปีบ รากช่วยบำรุงปอด (ราก)
4. ช่วยรักษาวัณโรค (ราก)
5. ดอกปีบ สรรพคุณทางยาช่วยรักษาไซนัสอักเสบ (ดอก)
6. ช่วยรักษาริดสีดวงจมูก ด้วยการใช้ดอกที่ตากแห้งแล้วนำมามวนเป็นบุหรี่สูบเพื่อรักษาอาการ (ดอก)
7. ช่วยรักษาอาการหอบหืด หอบเหนื่อย ทำให้ระบบการหายใจดียิ่งขึ้น ด้วยการใช้ดอกปีบแห้ง ประมาณ 6-7 ดอก แล้วมวนเป็นบุหรี่สูบ เพื่อรักษาอาการหอบหืดได้ (ราก,ดอก)
8. ช่วยรักษาปอดพิการ (ราก)
9. สรรพคุณของปีบ ดอกช่วยแก้ลม (ดอก)
10.ใบใช้มวนเป็นบุหรี่สูบแทนฝิ่น เพื่อช่วยขยายหลอดลม และรักษาอาการหอบหืดได้เช่นกัน (ใบ)