ต้นมะขามป้อม (Indian Gooseberry tree)

เพชรพันธุ์ไม้ | ธัญบุรี ปทุมธานี
มะขามป้อม เป็นสมุนไพรที่คนอินเดียใช้มาเป็นพันๆ ปี ในฐานะเป็นยาอายุวัฒนะ บำรุงสายตา บำรุงสมอง ซึ่งคนอินเดียเรียกมะขามป้อมว่า Amla หรือ Amalaka แปลว่า พยาบาลหรือแม่ ซึ่งสะท้อนสรรพคุณทางยาอันมากมายของมะขามป้อมได้เป็นอย่างดี ปัจจุบัน อินเดียมีการเก็บเกี่ยวมะขามป้อมเป็นสมุนไพรส่งออกในรูปแบบต่างๆ ทั้งมะขามป้อมแห้ง มะขามป้อมสด น้ำมะขามป้อมเข้มข้นหรือมะขามป้อมที่ผสมกับสมุนไพรตัวอื่น ทั้งยังมีการจดสิทธิบัตร(PATENTS OF IH : US 6124268 และ US 6235721B1)ผลิตภัณฑ์มะขามป้อมทั้งในและต่างประเทศ

ภายใต้ อาโยเวชดา การแพทย์แบบดั่งเดิมในอินเดีย ผลอัมล่าถือเป็นสมุนไพรที่ถูกเลือกใช้สอยกันมากที่สุด เพราะเกิดอยู่ใกล้เขตธรรมชาติที่ไร้มลพิษในเขตเทือกเขาหิมาลัย ในผลไม้ประกอบด้วยวิตามินซี อ็อกไชเดท เอนไซม์ กรดtannic จุรินทรีย์ที่มีชีวิต แร่ กรดอะมิโนและเป็นพืชธรรมชาติที่มีคุณค่าทางอาหารมากมาย

จากผลงานวิจัยจากหลายประเทศพบตรงกันว่ามะขามป้อมจัดเป็นผลไม้ที่มีปริมาณของสารแทนนินสูงเป็นชนิดที่มีฤทธิ์ในการต่อต้านอนุมูลอิสระต้านสารก่อมะเร็ง เพิ่มภูมิคุ้มกันที่บกพร่อง กำจัดสารพิษจากโลหะหนักออกจากร่างกายและในผลของมะขามป้อมมีปริมาณวิตามินซีสูงที่สุดชนิดหนึ่งเมื่อเปรียบเทียบกับผลไม้ชนิดอื่น ๆ
วิตามินซีที่พบอยู่ในผลมะขามป้อมมีมากที่สุดในโลกเมื่อเปรียบเทียบกับพืชทุกชนิด ที่สำคัญที่หลายคนมองข้ามและไม่รู้ก็คือ ในผลของมะขามป้อมจะมีสารป้องกันการเกิดออกซิไดซ์วิตามินซี ทำให้วิตามินซีคงตัวอยู่ได้นานในผลแห้งของมะขามป้อมที่เก็บไว้ในตู้เย็น ถ้าเก็บผลมะขามป้อมผลแห้งไว้ในตู้เย็นนาน 1 ปี จะเสียวิตามินซีไปเพียง 20% เท่านั้น คนอินเดียมีความเชื่อว่าถ้ารับประทานผลมะขามป้อมเป็นประจำ จะช่วยปรับสมดุลของร่างกายให้มีความพอเหมาะพอดี การทำงานของอวัยวะต่าง ๆ ในร่างกายทำงานได้เป็นปกติ ซึ่งเป็นผลต่อการป้องกันโรคได้
ขนาดผลใหญ่มากมีเส้นผ่าศูนย์กลางของผลประมาณ 4.5-5.5 เซนติเมตร หรือประมาณ 2 นิ้วเศษ ผลอ่อนมีสีเขียวอ่อนเมื่อผลแก่สีของผิวจะ เปลี่ยนเป็นสีเขียวอมเหลือง เนื้อมีสีขาวนวลคล้ายน้ำนม แต่ละผลจะมีกลีบแบ่งเป็น ช่วง ๆ 6 กลีบ เมื่อนำผลแก่มารับประทานสดจะมีรสฝาด (ความฝาดเกิดจากสารแทนนิน) อมเปรี้ยวและติดขมเล็กน้อย แต่เมื่ออมไว้สักครู่จะหวานชุ่มคอเมื่อดื่มน้ำตามลงไปจะยังหวานชุ่มคอเป็นเวลานาน แก้ไอและแก้กระหายน้ำได้ดีมาก

วิธีการปลูกและการขยายพันธุ์มะขามป้อมยักษ์อินเดียว่า ลักษณะการออกดอกและติดผลในธรรมชาติ เมื่อผ่านฤดูหนาวต้นมะขามป้อมจะผลัดใบ เมื่อถึงช่วงปลายเดือนธันวาคม ต้นจะเริ่มออกใบอ่อนพร้อมดอกและมีการติดผลหลายรุ่นกว่าจะเก็บผลหมดประมาณปลายเดือนตุลาคม ซึ่งมีอายุของการเก็บเกี่ยวจากเริ่มติดผลอ่อนจนถึงเก็บเกี่ยวผลผลิตใช้เวลาประมาณ 7-8 เดือน
ในการขยายพันธุ์ถ้าเพาะด้วยเมล็ดจะต้องใช้เวลานานถึง 7-8 ปี กว่าต้นจะออกดอกและให้ผลผลิต แต่ถ้าขยายพันธุ์ด้วยวิธีการทาบกิ่งเมื่อนำไปปลูกจะ เริ่มให้ผลผลิตภายใน 1 ปี และเมื่อต้นมะขามป้อมยักษ์ มีอายุได้ 3-5 ปี จะให้ผลผลิต 50-80 กิโลกรัมต่อต้นต่อปี, เมื่ออายุต้น 5-7 ปี จะให้ผลผลิต 100-150 ต่อ ต้นต่อปีและเมื่อต้นมีอายุเกิน 20 ปีขึ้นไปจะให้ผลผลิตเฉลี่ยถึง 300-500 กิโลกรัมต่อต้นต่อปี