ต้นสนุ่น

สนุ่นหรือตะไคร้บก
ชื่ออื่น สนุ่น Sanun (Central); คล้าย Khlai (Pattani); ไคร้นุ่น Khrai nun, ไคร้บก Khrai bok, ตะไคร้บก Ta khrai bok (Northern); ไคร้ใหญ่ Khrai yai (Yala); งาลู Nga-lu (Malay-Pattani); ดาลู Da-lu, มาดาลู้ Ma-da-lu (Malya-Yala); ตุหนุ่น Tanun (Ayutthaya); สนุ่นน้ำ Sanun nam (Nakhon Ratchasima)
ชื่อวิทยาศาสตร์: Salix tetrasperma
วงศ์ SALICACEAE
เป็นพืชวงศ์สนุ่นเพียงชนิดเดียวที่เป็นพืชท้องถิ่นในประเทศไทย เป็นไม้ผลัดใบระยะสั้น ลำต้นอ้วน สั้น บิดงอ กิ่งชูขึ้น ปลายลู่ลงเล็กน้อย ยอดอ่อนมีขนสีเงิน ขอบใบเป็นซี่ ดอกเป็นช่อห้อยลง สีขาวหรือเหลืองอ่อน มีกลีบเลี้ยงและกลีบดอก ดอกตัวเมียมีต่อมน้ำหวาน 1 ต่อม ผลขนาดเล็ก แตกได้ ปลายข้างหนึ่งมีขนสีขาว ช่วยให้ปลิวตามลมได้ดี
พบทั่วไปตามบริเวณธารน้ำ พบในอินเดีย คาบสมุทรอินโดจีน ฟิลิปปินส์ เนื้อไม้เบาใช้ทำฟืน เปลือกมีแทนนินมาก ใช้เป็นยารักษาโรคหัวใจ แก้ไข้ ใบสดใช้รักษางูสวัด นิยมปลูกริมน้ำเพื่อป้องกันไม่ให้ตลิ่งพัง ในรัฐมณีปุระ ดอกอ่อนของสนุ่นเรียก (Ooyum) นำมารับประทานได้ เปลือกต้นใช้ย้อมผ้าให้สีน้ำตาลแดง
สรรพคุณของสนุ่น
-รากมีรสขมเย็น ใช้ต้มดื่มเป็นยาช่วยทำให้เจริญอาหาร
- เปลือกต้นสนุ่นมีรสเมาเย็น มีสรรพคุณเป็นยาบำรุงหัวใจ ช่วยทำให้หัวใจเต้นแรง ชูเส้นชีพจร
-เปลือกต้นนำมาต้มเอาน้ำอาบและรดศีรษะเด็ก ช่วยดับร้อน แก้เด็กตัวร้อน แก้ไข้ แก้หวัดคัดจมูก
-ตำรายาไทยจะใช้เปลือกต้นสนุ่นเป็นยาแก้ไข้ แก้ตัวร้อน
-เปลือกต้นนำมาต้มกับน้ำดื่มเป็นยารักษาโรคเบาหวาน
-เปลือกต้น ใช้รักษาโรคริดสีดวงจมูก
-รากใช้ต้มกับน้ำดื่มเป็นยาดับพิษร้อนทั้งปวง
-รากใช้ต้มกับน้ำดื่มเป็นยาแก้ตับพิการ
-ใบสนุ่นมีรสจืดเย็นเมา น้ำคั้นจากใบสด นำมาทา พอก หรือพ่น แก้พิษงูสวัด แก้เริม แก้แผลเปื่อย
ข้อมูลทางเภสัชวิทยาของสนุ่น
-เปลือกต้นพบสารไกลโคไซด์ salicin มีฤทธิ์ลดไข้ แก้ปวด เช่นเดียวกับแอสไพริน
-ดอกอ่อนของสนุ่นเรียก Ooyum สามารถนำมารับประทานได้
-รากใช้ต้มกับน้ำดื่ม จะช่วยทำให้รู้รสอาหาร
-ยอดอ่อนใช้ใส่ในแกง จะช่วยแก้เมาพิษจากปลา เช่น ปลามุง ปลาสะแงะ เป็นต้น
-เนื้อไม้เบา สามารถนำมาใช้ทำฟืนได้
-ต้นนิยมนำมาปลูกไว้ริมน้ำเพื่อยึดตลิ่งไม่ให้พังทลายได้ง่าย
แก้ไขข้อมูลเมื่อ 16 Dec 24 02:42