สำมะงา

สำมะงา (Volkameria inermis L. ) เหมาะที่จะทำบอนไซ
ไม้พุ่ม แตกกิ่งต่ำ มีขนสั้นนุ่มตามกิ่ง แผ่นใบด้านล่าง ก้านช่อดอก และกลีบเลี้ยงด้านนอก ใบเรียงตรงข้าม รูปรีถึงรูปใบหอก หรือแกมรูปไข่ ยาว 2-8 ซม. ปลายแหลมมน โคนเรียวสอบหรือมน เส้นแขนงใบข้างละ 6-8 เส้น เรียงจรดกันเป็นเส้นขอบใน ก้านใบยาวได้ถึง 1 ซม. ช่อดอกแบบช่อกระจุกแยกแขนงตามซอกใบใกล้ปลายกิ่ง ก้านช่อยาว 1.5-4.5 ซม. ช่อแขนงส่วนมากมี 3 ดอก ใบประดับรูปแถบ ร่วงเร็ว กลีบเลี้ยงรูปถ้วย ปลายจักตื้น ๆ ไม่ชัดเจน มีต่อมกระจาย ขยายในผลเพียงเล็กน้อย ดอกรูปคล้ายดอกเข็ม สีขาว หลอดกลีบดอกเรียวแคบ ยาว 1.5-3 ซม. ปลายแยกเป็น 5 กลีบ เท่า ๆ กัน กลีบรูปรี ยาวประมาณ 7 มม. เกสรเพศผู้ยื่นพ้นปากหลอดกลีบดอก อับเรณูยาว 2-3 มม. รังไข่เกลี้ยง ผลรูปไข่กลับหรือกลม ยาวประมาณ 1 ซม.
พบในเอเชียใต้ เอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ออสเตรเลีย และหมู่เกาะแปซิฟิก ขึ้นตามชายฝั่งทะเล และป่าชายหาด ความสูงไม่เกิน 200 เมตร ใบ ผล และเมล็ดมีสรรพคุณแก้อาการอาหารเป็นพิษ โดยเฉพาะจากอาหารทะเล
สกุล Volkameria L. เคยถูกยุบรวมภายใต้สกุล Clerodendrum ที่ช่อดอกส่วนมากออกตามปลายกิ่ง และกลีบเลี้ยงขยายในผล มี 25-30 ชนิด ส่วนมากพบในอเมริกาเขตร้อน แอฟริกา และมาดากัสการ์ พบในเอเชียเพียงชนิดเดียว ชื่อสกุลตั้งตามนักพฤกษศาสตร์ชาวเยอรมัน Johann George Volckamer (1662-1744)
ชื่อสามัญ: Embrert, Garden quinine, Glory bower, Sorcerers bush, Wild jasmine
ชื่ออื่น: เขี้ยวงู (ประจวบคีรีขันธ์); คากี (ภาคใต้); ส้มเนรา (ระยอง); สักขรีย่าน (ชุมพร); สำปันงา (สตูล); สำมะงา, สำมะลีงา, สำลีงา (ภาคกลาง, ภาคตะวันออก) แก้ไขข้อมูลเมื่อ 28 Jul 20 10:13