ลักษณะพฤกษศาสตร์ของข่อย (3671)
ชื่อวงศ์: MORACEAE
ชื่อสามัญ: Siamese Rough Bush
ชื่อพื้นเมือง: ข่อยน้ำ กระแตไม้ กักไม้ฝอย สนนาย
ลักษณะทั่วไป:
ต้น ไม้ยืนต้นขนาดกลาง ลำต้นค่อนข้างคดงอ เป็นปุ่มปม หรือเป็นพูเป็นร่องทั่วไป อาจขึ้นเป็นต้นเดียว หรือเป็นกลุ่ม แตกกิ่งต่ำ บางครั้งพบว่าเกือบชิดดิน เรือนยอดเป็นรูปวงกลม กิ่งก้านสาขามาก เปลือกสีเทาอ่อน เปลือกแตกเป็นแผ่นบางๆ มียางสีขาวเหนียวซึมออกมา
ใบ เป็นใบเดี่ยวเรียงสลับมีขนาดเล็ก รูปใบรีแกมรูปไข่กลับ กว้าง 2 - 3.5 ซ.ม. ยาว 4 - 7 ซ.ม. เนื้อใบค่อนข้างหนา ผิวสากเหมือนกระดาษทรายทั้งสองด้าน
ดอก ออกเป็นช่อสีขาวเหลืองอ่อน ออกตามปลายกิ่ง ดอกเดี่ยวแต่รวมกันเป็นกระจุก ดอกเพศผู้และเพศเมียอยู่ต่างดอกกัน
ฝัก/ผล ลักษณะของผลจะกลมมีสีเหลือง คล้ายกับเม็ดพริกไทยสีขาว ผลสุกมีสีเหลืองอ่อน เปลือกชั้นนอกนิ่มและฉ่ำน้ำ ซึ่งมีรสหวาน นกจะชอบกินผลข่อย
เมล็ด มีเมล็ดเดียว ลักษณะกลมคล้ายเมล็ดพริกไทย
ฤดูกาลออกดอก: มกราคม - กุมภาพันธ
การปลูก: ปลูกลงดิน หรือ ปลูกใส่กระถาง
การขยายพันธุ์: เพาะเมล็ด ปักชำ
การใช้ประโยชน์:
- ไม้ประดับ
- ยางใช้กำจัดแมลง
- ไม้ทำกระดาษ ทำเป็นสมุดเรียกว่า สมุดไทย หรือสมุดข่อย เชียงใหม่ใช้มวนยาสูบ
- กิ่งชาวอินเดียใช้สีฟัน ทำให้ฟันทน
- เมล็ด เข้ายาอายุวัฒนะ บำรุงธาตุ และเจริญอาหาร
ถิ่นกำเนิด: เอเชียตะวันออกเฉียงใต้
แหล่งที่พบ: พบทั่วไปในที่ราบ ในป่าเบญจพรรณแล้งจนถึงป่าดิบแล้งทั่วไป ที่อยู่สูงจากระดับน้ำทะเลปานกลาง 20-600 เมตร