ขนุน

ชื่อวิทยาศาสตร์ : Artocarpus heterophyllus Lam.

ชื่อภาษาอังกฤษ : Jackfruit

ชื่ออื่นๆ : ขะนู, นากอ, โนน/บักมี่, มะหนุน

ลำต้น : เป็นไม้ยืนต้น เรือนยอดรูปไข่ ทรงพุ่มแน่นทึบ เปลือกเรียบสีน้ำตาล ทุกส่วนมีน้ำยางสีขาว

ใบ : เป็นใบเดี่ยว รูปกลมแกมรูปรี ปลายใบแหลม โคนใบสอบ แผ่นใบหนาสีเขียวเข้มเป็นมัน ผิวใบด้านล่างสากมือ

ดอก : ออกเป็นช่อ เป็นดอกแบบแยกเพศอยู่รวมกัน ดอกเพศผู้ออกตามปลายกิ่งหรือซอกใบ ดอกเพศเมียออกตามกิ่งใหญ่และลำต้น

ผล : ทรงกลมหรือรี สีเขียวอมเหลืองขนาดใหญ่ มีหนามสั้นๆ เป็นตุ่มขรุขระ ภายในผลของขนุนจะมีซังขนุนหุ้มยวงสีเหลือง

เมล็ด : อยู่ในยวง กลมรี มีเนื้อหนา

เพาะเมล็ดและเสียบยอด

ปลูกได้ในดินทุกประเภท ต้องการน้ำปานกลาง ชอบแดดตลอดวัน ทนแล้ง ทนดินเค็ม เจริญเติบโตช้า

- แก่น บำรุงโลหิต สมานลำไส้ สมานแผล แก้กามโรค

- เนื้อหุ้มเมล็ด ช่วยบำรุงกำลัง ยาระบายอ่อนๆ

- เมล็ด ช่วยบำรุงร่างกาย แก้อาการปวดท้อง

- ผลสุก แก้อาการกระหายน้ำ ช่วยบำรุงกำลัง ยาระบายอ่อนๆ

- ใบ ลดระดับน้ำตาลในเลือด ระงับประสาท แก้โรคลมชัก แก้อาการท้องเสีย ขับพยาธิ แก้โรคผิวหนังต่างๆ รักษาแผลมีหนองเรื้อรัง

- ราก บำรุงโลหิต แก้อาการท้องเสีย แก้โรคผิวหนังต่างๆ

- ไส้ในขนุน แก้อาการตกเลือดในทวาร

- ยาง รักษาแผลมีหนองเรื้อนรัง ทาแผลบวมอักเสบ แก้ต่อมน้ำเหลืองอักเสบ

นิยมปลูกไว้หลังบ้าน ทางทิศตะวันตกเฉียงใต้ เพราะเชื่อว่าจะทำให้มีคนช่วยเหลือสนับสนุนตลอดเวลา

- ขนุนอ่อนนิยมนำมาปรุงเป็นอาหารรับประทานเป็นผัก

- เนื้อขนุนสุกนำมารับประทานเป็นผลไม้และทำเป็นขนมได้หลายชนิด แก้อาการเมาสุรา

- เมล็ดและยวง นำมารับประทานเป็นอาหาร

- เนื้อไม้ นำมาทำเฟอร์นิเจอร์และเครื่องดนตรี

- ส่าแห้ง ทำเป็นชุดจุดไฟ

- แก่น นำมาใช้ทำสีย้อมผ้า ให้สีน้ำตาลแก่

- เนื้อหุ้มเมล็ดสุก ใช้หมักทำเหล้า

ชื่อวิทยาศาสตร์ : ARTOCARPUS HETEROPHYLLUS LAMK.

ลำต้น : เป็นไม้ยืนต้น

ใบ : ใบออกสลับเป็นรูปรี ปลายแหลม โคนมน

ดอก : เป็นขนุนพันธุ์เบา มีดอกติดผลได้ง่าย ดอกแยกเพศอยู่ต้นเดียวกัน ดอกตัวผู้ออกที่โคนต้น กิ่งก้าน และง่ามใบ ลักษณะเป็นแท่งยาว ดอกตัวเมียออกตามลำต้น มีก้านช่อดอกใหญ่ กว่าก้านช่อดอกตัวผู้ชัดเจน ดอกเป็นแท่งเหมือนกัน แต่ดอกตัวผู้จะมีกลิ่นหอมคล้ายส่าเหล้า ดอกตัวเมียไม่มีกลิ่น

ผล : เป็นผลรวม รูปกลมรี เนื้อมีความหนา แข็งไม่เละ เนื้อในไม่เป็นสนิม แกนกลางเล็ก มียางน้อย สีของเนื้อสวยเป็นสีแดงเข้ม รสชาติหวานกรอบไม่เละมีกลิ่นหอม ให้เนื้อเยอะมากกว่า 52 เปอร์เซ็นต์ของนํ้าหนักผล เมื่อผลแก่จัดจะไม่แตกอ้า ติดผลดกอย่างสม่ำเสมอ สามารถติดผลอย่างน้อยปีละ 2 ครั้ง ใช้เวลาปลูก 3 ปีให้ผลผลิต

เสียบยอดกับตอขนุนพื้นเมือง ทาบกิ่ง และติดตา

ระยะระหว่างต้น และระหว่างแถวห่างกัน 6?6 เมตร ขุดหลุมลึกและกว้างประมาณ 60?60 ซม. ใส่ปุ๋ยคอกผสมกับดินที่ขุดขึ้นมาให้เต็มหลุม ลงปลูกให้ดินปากถุงเสมอกับหน้าดิน อย่าปลูกลึกเพราะจะทำให้ต้นเจริญเติบโตได้ช้า

ปลูกได้ในดินร่วน ชอบแดดเต็มวัน รดนํ้า 1-2 วันครั้ง ใส่ปุ๋ยคอกทุกๆ 3 เดือน สลับกับการใส่ปุ๋ยสูตร 16-16-16 ทุกๆ 2 เดือน มีความทนทานต่อโรคพันธุ์ไม้ได้ดีและทนความแห้งแล้ง

นิยมปลูกเพื่อเก็บผลกินในครัวเรือนและปลูกเพื่อเก็บผลแกะเนื้อขาย