ลักษณะพฤกษศาสตร์ของต้นสมอไทย

ชื่อวิทยาศาสตร์ : Terminalia chebula

ชื่อภาษาอังกฤษ : Myrabolan Wood, Chebulic Myrobalans

ชื่ออื่นๆ : สมออัพยา, มะนะ

ลำต้น : เป็นไม้ยืนต้นผลัดใบ เรือนยอดเป็นพุ่มรูปไข่ค่อนข้างโปร่ง ลำต้นตรง ไม่มีพูพอนหรืออาจมีบ้างเล็กน้อย เปลือกหนา ขรุขระ สีน้ำตาลแก่ค่อนข้างดำ กิ่งอ่อนและยอดอ่อนมีขนสีน้ำตาลแดง

ใบ : เป็นใบเดี่ยว รูปรี ลายใบมน ขอบเรียบ แผ่นใบเหนียวคล้ายแผ่นหนัง ผิวด้านบนเป็นเงามัน มีขนเล็กน้อย ผิวด้านล่างมีขน

ดอก : ออกเป็นช่อที่ซอกใบหรือปลายยอด ปลายช่อจะห้อยย้อยลง ดอกสีขาวอมเหลือง มีกลิ่นหอมอ่อนๆ

ผล : เป็นผลสด รูปวงรี มีสัน 5 สัน เนื้อหนา ผลแก่สีเขียวแกมเหลือง เมื่อแห้งจะเปลี่ยนเป็นสีดำ

เมล็ด : รูปรี ผิวขรุขระ

เพาะเมล็ด

- ผลอ่อน เป็นยาระบาย ถ่ายเสมหะ ลดไข้ ขับลมในลำไส้

- ผลแก่ เป็นยาฝาดสมาน แก้ท้องเดิน

- ใบ เป็นยาสมานแผล เป็นยาบำรุงถุงน้ำดี

- เปลือกต้น ขับปัสสาวะ บำรุงหัวใจ ขับน้ำเหลืองเสีย

- เปลือกต้นและแก่น แก้ท้องเสีย

- ทั้งต้น ขับแสมหะ แก้ท้องผูก เป็นยาฝาดสมาน

- ดอก รักษาโรคบิด

ผล ใช้อุตสาหกรรมฟอกหนัง ใช้ทำหมึก