ลักษณะพฤกษศาสตร์ของต้นพยอม

ชื่อวิทยาศาสตร์ : Shorea roxburghii G.Don

ชื่อภาษาอังกฤษ : White meranti, Phayom

ชื่ออื่นๆ : กะยอม, ขะยอมดง, ชะยอม, แคน, พะยอมดง, พะยอมทอง, ยางหยวก, สุกรม

ลำต้น : เป็นไม้ยืนต้นผลัดใบ ทรงพุ่มกลม ลำต้นเปลาตรง เปลือกสีเทาเข้ม แตกเป็นร่องตามยาว

ใบ : เป็นใบเดี่ยว รูปรีหรือรูปรีแกมรูปขอบขนาน ปลายมนหรือเป็นติ่งสั้น โคนมน ขอบเป็นคลื่น ใบบาง ผิวเกลี้ยง เป็นมัน แผ่นใบสีเขียว ใต้ใบมีขนนุ่ม เส้นใบชัดเจน

ดอก : ออกเป็นช่อตามปลายกิ่งหรือเหนือรอยแผลใบ ดอกสีขาว มีกลิ่นหอมอ่อนๆ ช่วงเย็น

ผล : รูปกระสวย มีปีกยาว 3 ปีก สั้น 2 ปีก ห่อหุ้มผลไว้ภายใน

เมล็ด : เป็นเมล็ดเกลี้ยงปลายมีติ่งแหลม

เพาะเมล็ด ตอนกิ่ง

ปลูกได้ในดินร่วนปนทราย ต้องการน้ำปานกลาง ชอบแดดจัด เจริญเติบโตช้า ไม่ชอบดินเค็ม

- ดอก แก้ลม แก้ไข้ บำรุงหัวใจ

- เปลือกต้น เป็นยาฝาดสมานลำไส้ แก้ท้องเดิน

บ้านใดปลูกต้นพะยอมไว้ประจำบ้าน จะทำให้มีอุปนิสัยที่อ่อนน้อม ไม่ขัดสนเงินทอง ควรปลูกทางทิศตะวันตกเฉียงเหนือ และควรปลูกวันเสาร์

- นิยมปลูกประดับสวน

- ดอกอ่อน รับประทานสด หรือนำมาลวกเป็นผักร่วมกับน้ำพริก

- เนื้อไม้ ใช้ก่อสร้างทั่วไป และไม้หมอนรถไฟ

- เปลือกต้นสามารถใช้รับประทานกับใบพลู

- เปลือกต้นใช้ใส่เครื่องหมักดองเพื่อกันบูด

- ชัน ใช้ผสมน้ำมันทาไม้ ยาเรือ