ลักษณะพฤกษศาสตร์ของต้นมะกรูด

ชื่อวิทยาศาสตร์ : Citrus hystrix DC.

ชื่อภาษาอังกฤษ : Leech lime, Mauritus papeda, Kaffir lime

ชื่ออื่นๆ : มะขุน, มะขูด, ส้มกรูด, ส้มมั่วผี

ลำต้น : เป็นไม้ยืนต้น เปลือกต้นเรียบ สีน้ำตาล มีหนามแหลมตามกิ่งก้าน

ใบ : เป็นใบประกอบ ปลายใบและโคนใบมน ขอบใบเรียบ แผ่นใบเรียบเป็นมันสีเขียวเข้ม มีต่อมน้ำมันอยู่ตามผิวใบ มีกลิ่นหอมเฉพาะ ก้านใบมีปีกดูคล้ายใบ

ดอก : ออกเป็นช่อตามซอกใบที่ปลายกิ่ง ดอกสีขาว

ผล : เป็นรูปทรงกลมหรือรูปไข่ โคนผลเรียวเป็นจุก ผิวขรุขระ มีต่อมน้ำมัน ผลอ่อนสีเขียวแก่ สุกเป็นสีเหลือง มีรสเปรี้ยว

เมล็ด : กลมรี สีขาว

การตอนกิ่ง การทาบกิ่ง การติดตา การต่อยอด และการเพาะเมล็ด

- ราก กระทุ้งพิษ แก้ฝีภายในและแก้เสมหะเป็นพิษ

- ผล เป็นยาขับเสมหะ แก้ไอ แก้ระดูเสีย ฟอกโลหิต และขับผายลม แก้ปวดท้องในเด็ก สระผมรักษาชันนะตุ รังแค

- ผิวจากผล เป็นยาขับลมในลำไส้ แก้แน่น เป็นยาบำรุงหัวใจ

- ใบมะกรูด ช่วยยับยั้งหรือชะลอการขยายตัวของเซลล์มะเร็ง

- น้ำมะกรูด ใช้แก้อาการเลือดออกตามไรฟัน

เป็นไม้มงคลที่นิยมปลูกไว้บริเวณบ้านอีกด้วย เพราะเชื่อว่าจะทำให้ผู้อยู่อาศัยมีความสุข ควรปลูกไว้ทางทิศตะวันตกเฉียงเหนือของตัวบ้าน

- นำไปใช้ไล่แมลงบางชนิดได้

- ช่วยบำรุงผมให้เงางาม แก้อาการผมร่วง

- ช่วยดูดกลิ่นในรองเท้าหรือตู้รองเท้า

- ช่วยทำความสะอาดคราบตามซอกเท้าเพื่อลดความหมักหมม

- เปลือกของมะกรูดมาใช้เป็นส่วนผสมในเครื่องสำอาง

- นำมาใช้ในการประกอบอาหารและแต่งกลิ่นคาวหวานของอาหาร