ลักษณะพฤกษศาสตร์ของต้นจาก

ชื่อวิทยาศาสตร์ : Nypa fruticans Wurmb.

ชื่อภาษาอังกฤษ : Atap palm, Nipa palm, Mangrove palm, Nypa palm

ชื่ออื่นๆ : อัตต๊ะ

ลำต้น : เป็นพืชตระกูลปาล์ม มีลำต้นใต้ดินเลื้อยไปตามผิวดิน ลำต้นจะแตกแขนงอยู่ใต้ดินทำให้ขึ้นเป็นกอ ๆ และหลายทอด โดยโผล่ก้านใบและตัวใบขึ้นมาอยู่เหนือดิน

ใบ : เป็นใบประกอบแบบขนนก ใบรูปขอบขนาน แผ่นใบหนา ปลายใบมีลักษณะเรียวแหลม โคนใบเป็นรูปลิ่ม ก้านใบหนาและแข็ง ผิวใบด้านบนมีสีเขียวเข้มเป็นมัน ส่วนผิวใบด้านล่างมีสีนวล ก้านใบที่แตกใหม่เป็นสีม่วงแดง

ดอก : ออกเป็นกระจุกแน่นระหว่างกาบใบ สีน้ำตาลแกมแดง ดอกเป็นรูปกลม ช่อดอกชูตั้งขึ้นและโค้งลง ออกดอกได้ตลอดปี

ผล :รวมกันเป็นช่อ ผลรูปทรงไข่กลับ แบนและนูนตรงกลาง ผลสีน้ำตาลเรียบเป็นมัน มีสันแหลมหรือมีร่องผล ข้างในมีเนื้อเมล็ดสีขาว มีปริมาณของเนื้อไม่มากนัก

เมล็ด : รูปไข่ มีสีขาว

เพาะเมล็ด แยกหน่อ

เจริญเติบโตได้ดีในดินเหนียว มีอินทรียวัตถุสูง และมีน้ำท่วมขัง ชอบแสงแดดจัด

- ใบ แก้เสมหะ ดับพิษ แก้ถ่ายท้อง แก้ลมจร

- นมจาก (ปุ่มที่งอกจากโคนของก้านใบ) แก้ลม แก้ท้องเสีย แก้พิษตานซางลิ้น

- เนื้อเมล็ดอ่อน นำมารับประทานเป็นของหวาน

- ผลอ่อน และดอกอ่อน เป็นผักเคียง หรือนำไปประกอบอาหาร

- ใบอ่อน สมัยก่อนนำมามวนยาสูบ

- ช่อดอกอ่อน นำมาตัดส่วนของดอกทั้ง เพื่อรองรับน้ำหวานไปทำน้ำจาล น้ำส้มสายชู

- ใบแก่ นำมาเย็บ เป็นตับ ใช้มุงหลังคา กั้นฝา กั้นผนังบ้าน และนำมาห่อขนมจาก และนำมาจักสานของใช้ในครัวเรือน

- ต้น เป็นไม้ป่าชายเลน ป้องกันการกัดเซาะของชายฝั่ง เป็นที่อนุบาลสัตว์น้ำ