ลักษณะพฤกษศาสตร์ของต้นงิ้ว

ชื่อวิทยาศาสตร์ : Bombax ceiba Linn.

ชื่อภาษาอังกฤษ : Silk cotton tree, Cotton tree, Red cotton tree, Kapok tree, Shving brush

ชื่ออื่นๆ : งิ้วบ้าน, งิ้วแดง, งิ้วหนาม, งิ้วปงแดง, งิ้วปง, ปองิ้ว

ลำต้น : เป็นไม้ยืนต้นผลัดใบ ทรงพุ่มรูปไข่ ลำต้นเปลาตรงลำต้นสีเทา มีหนามแหลมคล้ายปีรามิดอยู่ทั่วลำต้นและกิ่ง

ใบ : เป็นใบประกอบแบบนิ้วมือ ใบรูปรีถึงรูปไข่ โคนใบสอบเรียว ปลายใบเรียวแหลม ขอบใบเรียบ เนื้อใบหนาเกลี้ยง เป็นมัน ใบมีสีเขียว ก้านช่อใบยาว และมีก้านใบสีขาว

ดอก : เป็นดอกเดี่ยว ออกเป็นกระจุกบริเวณปลายกิ่งหรือปลายยอด ดอกสีแดง สีแสด สีชมพูแกมเลือดหมู และสีทอง มีกลิ่นหอม

ผล : ยาวรี รูปทรงกระบอก ปลายทั้งสองข้างของผลแหลม ผลอ่อนเป็นสีเขียว เมื่อแก่จะเป็นสีน้ำตาล เปลือกของผลก็จะแข็ง เมื่อแก่จัดจะแตกอ้าออกเป็น 5 พู ตามรอย ภายในผลมีปุยสีขาว

เมล็ด : รูปทรงกลมสีดำ ขนาดเล็ก ถูกห่อหุ้มด้วยปุยฝ้ายสีขาว

เพาะเมล็ด

- เปลือกต้น แก้ท้องเสีย แก้บิด ช่วยบำรุงระบบไหลเวียนโลหิต บรรเทาอาการบวม จากการกระแทก รักษากระเพาะอาหารอักเสบเรื้อรัง อัมพาต เอ็นอักเสบ

- รากและเปลือก ทำให้อาเจียน ใช้สมานแผล ห้ามเลือด รักษาแผลในกระเพาะอาหาร บรรเทาอาการฟกช้ำบวมจากการกระแทก

- ยาง กระคุ้นความต้องการทางเพศ ห้ามเลือดที่ตกภายใน ขับน้ำเหลืองเสีย บำรุงกำลัง แก้ท้องร่วง แก้บิด แก้ระดูมามากกว่าปกติ

- ดอก ห้ามเลือด รักษาแผล ฝีหนอง บรรเทาอาการท้องเดิน บิดมูกเลือด ช่วยขับปัสสาวะ

- ผลอ่อน บำบัดรักษาแผลเรื้อรังในไต

- เมล็ด รักษาโรคหนองในเรื้อรัง

- ใบสด แช่น้ำ ต้มอาบเพื่อรักษาอาการปวดเมื่อย

- เกสรตัวผู้จากดอกนำไปตากแห้ง ใช้เป็นส่วนประกอบในขนมจีนน้ำเงี้ยว และแกงแค

- เกสรตัวผู้แห้ง นำมาใช้แต่งสีของแกงส้มหรือแกงกะหรี่เพื่อช่วยเพิ่มสีสันให้น่ารับประทานมากขึ้น

- ดอกสด ใช้ลวกจิ้มกับน้ำพริก

- ปุยนุ่น นำมาใช้ยัดเบาะ ฟูก หมอน ตุ๊กตา ฯลฯ

- เมล็ด นำมาตั้งเอาน้ำมัน ใช้ปรุงอาหาร และใช้ทำสบู่

- เส้นใยจากเปลือกต้น นำมาใช้ทำเชือก

- เนื้อไม้ ทำไม้จิ้มฟัน ก้านไม้ขีดไฟ ของเล่น กล่องใส่สินค้า หีบศพ ไม้พาเลท แจว และพาย

- เปลือกต้น นำมาใช้ในการย้อมสีเส้นไหม ให้สีเทาม่วงหรือสีน้ำตาล

- ปลูกเป็นไม้ประดับ ให้ร่มเงา

- ใบและยอดอ่อน ใช้เป็นอาหารสำหรับสัตว์เลี้ยง